2019/5: M. Kemal Samsun'a Gitmek İçin Devletten Neler İstedi

Konu Sahibi: Beytullahimzaoglu, Kategori: Diğer Makaleleri, 0 Yorum, 1660 Okunma

Konuyu Yazdır

Konu Kapalı

Beytullahimzaoglu

Administrator

15-05-2020, 15:38 (Son Düzenleme: 15-05-2020, 16:21, Düzenleyen: Beytullahimzaoglu.)

M. KEMAL, SAMSUN’A GİTMEK İÇİN DEVLETTEN NELER İSTEDİ

(Beytullah İmzaoğlu – iletisim@beytullahimzaoglu.com*)

GİRİŞ

Bu makalemizde bazı suallere cevablar arayacağız. M. Kemal Paşa gerçekten Anadolu’ya gitmek istiyor muydu, yoksa İstanbul’da siyasetin merkezinde mi kalmak istiyordu? Resmi tarih tezinin temel noktası olan “Bir gece ansızın ve gizlice hasarlı bir vapurla İstanbul’dan Samsun’a hareket etti” ifadeleri ne kadar doğruydu? İşte bu suallere verilecek en doğru cevablar, hiç şüphesiz M. Kemal’in 16 Mayıs 1919’da İstanbul’dan Samsun’a hareket etmeden evvel, devletle olan münasebetlerinde vuzuha kavuşacaktır. Bu suallerin tabii bir neticesi olarak da M. Kemal’in Samsun’a gitmek için devletten neler talep ettiğini kendiliğinden ortaya çıkacaktır.

M. Kemal’in Samsun’a gönderilmesi hakkındaki vesikaların mühim bir kısmı bugün ATASE Arşivi’ndedir. Bunlardan bir kısmı Genelkurmay tarafından 1952’den itibaren neşredilen Harp Tarihi Vesikaları Dergisi’nde, bir kısmı da yine Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları tarafından “80. Yıl Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ve Kurtuluş Savaşı’nın Başlatılmasına Dair Belgeler 1919-1999” adıyla basılan kitapta neşredilmiştir.

M. KEMAL’İN TAYİNİ VE DEVLETTEN İSTEDİKLERİ

M. Kemal Paşa, 30 Nisan 1919 târihinde “Dokuzuncu Ordu Kıtaatı Müfettişliğine tayin olunmuş…”[1] olduğu hâlde derhâl Anadolu’ya gitmek yerine 16 Mayıs 1919’da hareket edeceği güne kadar muhtelif isteklerde bulunmuştur, öyle ki birkaç defa kendisine Samsun’a gitmesi için acele etmesi dahi hatırlatılmıştır.[2] Genelkurmay tarafından neşredilen vesikalara göre M. Kemal’in muhtelif isteklerinden bir kısmı şöyledir:

10 Mayıs 1335/1919 târihli vesikaya göre M. Kemal, Sivas’taki Üçüncü Ordu Kumandanlığı’na “Birkaç güne hareketimiz mukarrerdir. Müfettişlik karargâhının muhtaç olduğu beş adet binek otomobiliyle iki kamyonun kolordular mıntıkasındaki mevcudlarından te’min olunabileceği Harbiye Nezaret-i celilesince beyan buyrulmuştur. Kâfi derecede benzin ile lastikleri beraber olduğu hâlde kolorduca sağlam ve mütehammil kaç binek otomobili ne zamana kadar ve nerede hazır bulundurulabilir? Otomobil markalarıyla lâstik çaplarının ve benzin mahallerinin sarahaten iş’ar buyrulmasını intizar eylerim”[3] diye yazmıştır.

12 Mayıs 1335/1919 târihli vesikaya göre ise M. Kemal gitmeye hazır olduğunu ancak on beş bin kuruşluk maaşını hatırlatarak, vazifesinin ehemmiyeti ile maaşının nisbetini hatırlatmaya ihtiyaç duymadığını ancak en azından eski maaşının aynen devam etmesini ve karargâhının da bir fevkalade harp karargâhı kabul edilmesini istemiştir.[4]

13 Mayıs 1335/1919 târihli vesikaya göre ise M. Kemal birkaç maddede eski târihlere de atıflar yaparak isteklerde bulunmuştur. Buna göre;

I) 7 Mayıs tarihli tezkeresi ile karargâh mensuplarının 3 aylık maaşlarının şimdiden ve buradan verilmesini istediği halde cevap alamadığını ifade etmiştir.

II) Fevkalade masraflar için ayrıca bir meblağın lazım olduğunu

III) En az iki binek otomobilinin lazım olduğu halde bunun te’min edilmediğini

IV) Bütün bunlar te’min edilirse üç gün içinde hareket etmeye hazır olduklarını da ayrıca ifade etmiştir.[5]

GİZLİ BİR GİDİŞ Mİ?

M. Kemal Paşa’nın Samsun’a hareket etmeden evvel devletten istediklerini Genelkurmay’ın neşrettiği vesikalar ile sizlere arz ettik. Bu vesikalardan anlaşılacağı üzere “Gizli bir gidiş” yoktur bilakis gidiş alenidir ve devlet desteklidir, mevcud şartlar da M. Kemal tarafından fevkalade bir hal olarak tasavvur olunmamaktadır çünkü eğer öyle olsaydı vazifeye tayin edildiği tarihten itibaren birkaç hafta daha İstanbul’da kalmaz, derhal yola çıkardı.

KAYNAKÇA

ATASE ARŞİVİ

Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Cild I, Sayı, I 1952

80. Yıl Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ve Kurtuluş Savaşı’nın Başlatılmasına Dair Belgeler 1919-1999”, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, tarihsiz.

EK

*İncelemek için veya kaydetmek için arşiv vesikalarının üzerine tıklayınız.

[Resim: ETQWYxRXsAA5Xv9?format=jpg&name=small]

[Resim: ETQV680XYAA5ITE?format=jpg&name=small]

DİPNOTLAR

[*]Bu makalenin noksan bir hali Derin Tarih, Mayıs 2019 sayısında neşredilmiştir.
[1] Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Cild I, Sayı I, 1 numaralı vesika, “80. Yıl Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ve Kurtuluş Savaşı’nın Başlatılmasına Dair Belgeler 1919-1999” 4 numaralı vesika
[2] Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Cild I, Sayı I, 4 numaralı vesika
[3] İstiklal Harbi Koleksiyonu, 188. Kutu, 197. Gömlek, 107-1. Vesikadan naklen “80. Yıl Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ve Kurtuluş Savaşı’nın Başlatılmasına Dair Belgeler 1919-1999” 10 numaralı vesika
[4] “80. Yıl Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ve Kurtuluş Savaşı’nın Başlatılmasına Dair Belgeler 1919-1999” 14 numaralı vesika
[5] Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Cild I, Sayı I, 11 numaralı vesika, İstiklal Harbi Koleksiyonu, 14. Kutu, 73. Gömlek, 73-1. Vesikadan naklen “80. Yıl Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ve Kurtuluş Savaşı’nın Başlatılmasına Dair Belgeler 1919-1999” 16 numaralı vesika

Yukarı Çık

...
İktibaslarınızda bu sayfayı şu şekilde kaynak gösteriniz:
Kaynak: www.Beytullahimzaoglu.com
...
Twitter - YouTube - Instagram

Konu Kapalı

Konu ile Alakalı Benzer Konular
Konular	Yazar	Yorumlar	Okunma	Son Yorum
2019/4: İmam Matüridi ve Tevilatü'l-Kur'an Tercümesine Dair	Beytullahimzaoglu	0	959	04-05-2020, 19:51 Son Yorum: Beytullahimzaoglu

Hızlı Menü:

Beytullahİmzaoğlu

Hakkımızda

Bilgiler